Kto był obecny na jedenastym posiedzeniu Wrocławskiej Rady Kultury?
Członkowie Wrocławskiej Rady Kultury (kolejność alfabetyczna):
- Izabela Duchnowska
- Agnieszka Franków-Żelazny
- Marek Gluziński
- Konrad Imiela
- Janusz Jasiński
- Paweł Kamiński
- Katarzyna Majewska
- Magdalena Piekarska
- Jerzy Pietraszek
- Tomasz Sikora
- Sylwia Świsłocka-Karwot
- Katarzyna Uczkiewicz
Pracownicy Urzędu Miejskiego Wrocławia:
- Bartłomiej Świerczewski – dyrektor Departamentu Spraw Społecznych
- Jacek Pluta - zastępca dyrektora Departamentu Spraw Społecznych
- Dorota Ciastek - zastępca dyrektora Wydziału Kultury
Posiedzenie otworzyła Przewodnicząca WRK Agnieszka Franków-Żelazny, która przedstawiła następujący projekt porządku obrad:
1. Pracownie artystyczne – omówienie przez Urząd stanu obecnego.
Dyrektor Bartłomiej Świerczewski przedstawił informację dot. pracowni artystycznych należących do Gminy Wrocław. Jak zastrzegł, pracownie były przyznawane artystom w różnych trybach w zależności od okresu, w którym zapadały decyzje dotyczące ich przyznawania. Np. inny był tryb przyznawania pracowni przed powstaniem samorządów a inny po 1990 roku.
Obecnie tryb przyznawania pracowni regulowany jest Uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 21 maja 2015 r. Zgodnie z nim Wydział Kultury otrzymuje listę lokali, które mogą zostać przeznaczone na pracownie, z Zarządu Zasobu Komunalnego. Artyści, wybrani w konkursie, którzy podpisują umowy najmu pracowni, deklarują przeprowadzenie remontu we własnym zakresie. Stawki czynszów i ewentualne ulgi wynikają z przepisów obowiązujących dla zasobu lokalowego Gminy Wrocław. Czynsze są niższe niż rynkowe. Część pracowni mieści się w lokalach użytkowych. Wszelkie czynności związane z wyznaczaniem lokali, podpisywaniem umów, ustalaniem czynszów, monitorowaniem realizacji umów wykonuje Zarząd Zasobu Komunalnego. Wydział Kultury ogłasza i przeprowadza konkurs wraz z powołaniem komisji.
Komisja oceniająca wnioski w sprawie przyznawania pracowni artystów składa się m.in. z przedstawicieli Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Związku Polskich Artystów Plastyków, Komisji Kultury i Współpracy z Zagranicą. Obecnie pracowni udostępnionych przez Gminę Wrocław jest ok. 50, z czego 23 zostały przyznane od 2016 roku w drodze konkursu, a pozostałe pochodzą z lat wcześniejszych.
Aktualny wykaz pracowni przyznanych od 2016 roku wraz z mapą ich lokalizacji znajduje się na stronie wroclaw.pl.
Jak poinformował dyr. B. Świerczewski w ubiegłym roku zakończył się pierwszy etap konsultacji, dotyczących funkcjonowania i sposobu przyznawania wrocławskim artystom i artystkom pracowni artystycznych, przekazywanych w ramach miejskich konkursów przez gminę Wrocław. Celem konsultacji było również uporządkowanie wiedzy, dotyczącej funkcjonowania pracowni artystycznych we Wrocławiu, oraz porównanie, jak kwestię tę reguluje się w innych miastach w Polsce. Chodziło również o poszukiwanie inspiracji i pomysłów dotyczących innych sposobów zaspokajania potrzeb środowiska artystycznego (np. poprzez współpracę z Centrami Aktywności Lokalnej). Mieszkanki i mieszkańcy mogli wyrazić swoje zdanie podczas trzech e-spotkań (w tym jednym skierowanym do środowisk twórczych) oraz za pomocą e-formularza opinii. Te konsultacje będą miały swój drugi etap w roku 2022. Pokażemy jak pracownie działają w innych miastach. Będziemy dalej szukali rozwiązań docelowych dla Wrocławia.
Tomasz Sikora zauważył, że niektóre z kryteriów ocen ofert konkursowych na pracownie są nieprecyzyjne i stwarzają niebezpieczeństwo manipulowania nimi. Na przykład punkt 4 kryteriów czyli “Brak możliwości uprawiania działalności twórczej w lokalach lub nieruchomościach, do których składający ofertę konkursową ma aktualny tytuł prawny.” - może być punktowany liczbą punktów od 0-10 jest nielogiczny bo albo ktoś ma możliwość uprawiania działalności twórczej albo nie ma. W dotychczasowej praktyce zdarzało się , że komisja konkursowa - mimo deklaracji składającego wniosek, że nie ma możliwości uprawiania działalności twórczej w lokalach do których ma tytuł prawny - przyznawała połowę punktów (5). Stąd pytanie czy w związku z konsultacjami jak przyznawać pracownie zmieniony zostanie regulamin i kryteria przyznawania ocen.Bartłomiej Świerczewski przyznał, że być może uchwała Rady Miejskiej, na której podstawie jest stworzony regulamin jest przestarzała i trzeba ją zmienić.
Tomasz SIkora zwrócił też uwagę aby przy okazji konsultacji i docelowego wypracowania sposobu przyznawania pracowni artystycznych być ostrożnym z szafowaniem argumentem jakoby artyści mieszkają i nocują w pracowniach i jest to jeden z argumentów aby im pracowni nie przyznawać Styl i specyfika pracy artystycznej wymaga częstego przebywania artystów w pracowni, również w nocy. Trudno też będzie zweryfikować i sprawdzić taką sytuację. Na pytanie ile było dotychczas takich przypadków, urzędnicy nie potrafili wskazać dokładnych danych,
2. Omówienie rekomendacji dot. umieszczania w nowych i modernizowanych obiektach dzieł sztuki współczesnych twórców.
Przewodnicząca A. Franków-Żelazny przypomniała, że rekomendacja zgłoszona przez Pawła Kamińskiego znalazła się kilka miesięcy temu w dokumencie z innymi rekomendacjami, ale została prawdopodobnie przeoczona. Pełna treść rekomendacji brzmiała:
„Rozważenie możliwości wprowadzenia klauzul społecznych w postępowaniach o zamówienia publiczne dot. budowy oraz modernizacji obiektów miejskich – umieszczania we wszystkich nowych oraz modernizowanych obiektach dzieł sztuki współczesnych (żyjących) artystów. Propozycja dzieła, które zostanie umieszczone w konkretnym obiekcie powinna być częścią oferty przetargowej. Jednym z kryterium oceny oferty powinna być jakość i wartość dzieł.”
Jak powiedział Paweł Kamiński, rekomendacja nie jest oryginalna, ponieważ podobne rozwiązania funkcjonują we Francji, Niemczech Czy Finlandii. Informacje o tym znalazły się między innymi w jednym z opracowań wydanych kilka lat temu przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w związku z organizacją Ogólnopolskiej Konferencji Kultury.
Na przykład rząd francuski stara się stymulować rynek m.in. dzięki wprowadzeniu zasady 1% dla kultury, która polega na zobligowaniu wszystkich podmiotów zaangażowanych w budowę, renowację lub rozbudowę obiektów publicznych do przeznaczania 1 proc. kosztów na sztukę współczesną.
W rekomendacji dla Prezydenta Wrocławia chodzi o to, aby w przypadku modernizacji lub budowy obiektów publicznych we Wrocławiu prowadzić klauzulę społeczną lub odpowiedni zapis w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, który gwarantowałby, że w modernizowanym lub budowanym obiekcie powstanie lub zostanie umieszczone dzieło sztuki współczesnej. Mogą to być np. rzeźby, murale, kolekcje obrazów czy fotografii. To pierwsze chodzi o to, aby polepszać jakość przestrzeni publicznych w mieście. Drugim celem jest rozwój rynku sztuki poprzez uruchomienie puli pieniędzy, które w stosunku do kosztów inwestycji będą niewielkie, ale będą znaczące na rynku sztuki. Jest to szczególnie ważne w sytuacji kryzysu związanego z pandemią. Oprócz odpowiedniego sformułowania zapisów w specyfikacjach istotnych warunków zamówienia, należałoby również włączyć artystów do komisji przetargowych, oferty którzy dokonywaliby oceny tego elementu ofert przetargowych składanych przez oferentów w konkretnych przetargach.
W wyniku dyskusji uzgodniono następującą treść rekomendacji, którą poddano pod głosowanie:
- Stworzenie i wdrożenie rozwiązań służących stymulowaniu rynku sztuki poprzez wprowadzenie zasady analogicznej do obowiązującej m. in. we Francji - "1% dla kultury”, która polega na zobligowaniu wszystkich podmiotów zaangażowanych w budowę, renowację lub rozbudowę obiektów publicznych do przeznaczania 1% kosztów na sztukę współczesną. W związku z tym rozważenie, jako jednego z ewentualnych rozwiązań, wprowadzenia klauzul społecznych w postępowaniach o zamówienia publiczne dot. budowy oraz modernizacji obiektów miejskich – umieszczania we wszystkich nowych oraz modernizowanych obiektach dzieł sztuki współczesnych (żyjących) artystów. Propozycja dzieła, które zostanie umieszczone w konkretnym obiekcie powinna być częścią oferty przetargowej. Jednym z kryterium oceny oferty powinna być jakość i wartość dzieł.
- 12 „za”, 1 „wstrzymujący się”
3. Rekomendacja dot. trwałego upamiętnienia w przestrzeni publicznej Wrocławia ś. p. Pawła Jarodzkiego.
- Rada rekomenduje Prezydentowi Wrocławia podjęcie działań zmierzających do trwałego upamiętnienia w przestrzeni publicznej Wrocławia ś. p. Pawła Jarodzkiego. Rada nie wskazuje konkretnego pomysłu ani sposobu upamiętnienia. W opinii Rady w proces tworzenia koncepcji upamiętnienia powinni być zaangażowani członkowie rodziny, przyjaciele i współpracownicy zmarłego.
- 11 „za”, 1 “przeciw”, 1 „wstrzymujący się”
4. Sprawy bieżące: głosowania personalne, fanpage
W związku z tym, że Zarządzenie Prezydenta Wrocławia w sprawie Wrocławskiej Rady Kultury nie przewiduje możliwości utajnienia głosowań w sprawach personalnych Rada zwróci się do Urzędu Miasta o opinię prawną w sprawie dopuszczalności takiej formy głosowania.
W ramach dyskusji Tomasz Sikora zaapelował o założenia fanpaga Wrocławskiej Rady Kultury w związku z ustaleniem Rady w tej sprawie poczynionym na jednym z poprzednich posiedzeń.
4. Wolne wnioski
W związku z brakiem kworum Przewodnicząca Agnieszka Franków-Żelazny zamknęła posiedzenie.
Sekretarz Wrocławskiej Rady Kultury Przewodnicząca Wrocławskiej Rady Kultury
(–) Paweł Kamiński (–) Agnieszka Franków-Żelazny
Kontakt: wrk@um.wroc.pl
